۸ کاربرد اصلی پلیمر در پزشکی

کاربرد پلیمر در پزشکی

فهرست مطالب

مراقبت ‏های پزشکی مدرن بدون استفاده از مواد پلاستیکی قابل اجرا نیستند. مواد پلیمری با افزایش ایمنی و کاهش هزینه کلی درمان پزشکی در جهان، صنعت پزشکی را رو به بهبود کشانده است. از کاربرد‏های پلیمر در پزشکی می‌‏توان به تجهیزات آزمایشگاهی، بسته بندی پزشکی، سیستم‏ های دارورسانی، کمپرسور‏های اکسیژن و غیره اشاره کرد

کاربرد پلیمر‏ها در پزشکی

مواد پلیمری با افزایش انعطاف پذیری و دوام بالا در طیف گسترده‏ ای از کاربرد ‏ها قرار می ‏گیرد.این مواد جایگزین قانع کننده ‏ای برای مواد سنتی مثل فلزات و سرامیک در دنیای پزشکی هستند. در ادامه هشت کاربرد اصلی و مهم پلیمر‏ ها در صنعت پزشکی را بررسی می ‏کنیم.

ساخت ایمپلنت

ایمپلنت ‏های پلیمری با شوینده دارویی، یک راه تزریقی قانع کننده و مناسب برای شیمی درمانی سرطان است. با توجه به خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود، دارو‏ها را می‏ تواند توسط پلیمر ‏های مصنوعی، کپسوله کند تا بافت ‏های سرطانی را مورد هدف خود قرار دهد و مورد رهاسازی دارو در محل تومور قرار بگیرد. 

ایمپلنت ‏های پلیمری حاوی دارو یا به تنهایی با سایر روش‏ های پزشکی، نقش مهمی در درمان سرطان در آینده دارند.

بسته بندی پزشکی

پلیمر‏ ها در صنعت بسته بندی دارویی نقش گسترده و مهمی دارند. بسته بندی ‏های پلیمری، خاصیت ضد باکتریایی و ضد آب را دارند که به افزایش طول تاریخ انقضای دارو و کاهش خطر عفونت کمک می ‏کند. 

در بسته بندی دارویی، پلیمر‏های پلی اتیلن، پلی پروپیلن و پلی وینیل کلراید بیشترین استفاده را دارند.

📚 بیشتر بخوانید…       

 ماده پلی اتیلن (polyethylene) چیست؟ {بررسی انواع گرید}

تجهیزات پزشکی

پلیمر هایی که اکثرا برای تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار می‏ گیرند، توانایی مقاومت در برابر ضربه را دارند. سطوح پلیمری در برابر سطوح فلزی بسیار سبک تر هستند، این ویژگی باعث راحتی در حمل و نقل و جا به جایی آن می‏ شود.

خاصیت سبک وزن بودن پلیمر‏ ها، کار را با دستگاه‏ ها برای متخصصان پزشکی راحت تر می ‏کند.

جراحی و بخیه

 پلیمر‏ ها در بسیاری از جراحی‏ها حضور دارند و جایگزین مناسبی برای بخیه ‏ها هستند. اغلب با خطر عفونت و درد مداوم رو به رو می ‏شود. طیف وسیعی از پلیمر ها هستند که به عنوان بخیه از آن‏ها استفاده می ‏شود که از پلیمر های طبیعی تا مصنوعی را در بر می‏ گیرند. بخیه ‏ها عمدتا به دو دسته جذبی و غیرجذبی تقسیم می‏ شوند.

بخیه جذبی (Absorbable suture)

بخیه جذبی یا قابل حل، همانگونه که از نام آن پیداست، در داخل بدن قابل جذب هستند؛ یعنی نیازی به برداشتن آن‏ ها نیست و از پلیمر‏ هایی مثل پلی گلیکولیک و پلی کاپرولاکتون ساخته شده اند. این بخیه حلی شدنی، برای جراحی‏ های کوچک و زخم‏ های سطحی استفاده می‏ شود.

بخیه غیر جذبی (Nonabsorbable sutures)

 بخیه‏ غیر جذبی یا غیر قابل حل، از پلی استر و پروپیلن ساخته شده است. این بخیه پس از بهبود جای زخم و بسته شدن آن، توسط پزشک یا پرستار برداشته می ‏شود. بخیه غیرجذبی معمولا برای جراحی‏ های بزرگتر یا عمل‏ های باز به کار می ‏رود.

📚 بیشتر بخوانید…       

هر آنچه باید درباره پلی استر بدانید.

ساخت بافت ‏و غضروف مصنوعی

 با پیشرفت علم و تحقیقات بالای محققان، باعث شده تا از مواد پلیمری در بافت غضروف‏ ها در بدن انسان مورد استفاده قرار بگیرد. در بافت غضروف پلیمر‏هایی مثل کلاژن‏ ها و پروتئوگلیکان وجود دارند که به پروتئین ‏ها متصل هستند، این پلیمر‏ها موجب سفت شدن بافت و انعطاف پذیر بودن آن می ‏شود.

همچنین؛ پلیمر‏های بیولوژیکی مانند پلاستیک‏ های بیولوژیکی نیز در تعمیر و بازسازی غضروف استفاده می ‏شود.

ساخت استخوان ‏ها

در استخوان نیز پلیمر ‏‏ها نقش مهمی را ایفا می ‏کنند. استخوان شامل ماتریس پلیمری است که شامل کلاژن هم می‏ شود. کلاژن‏ ها می‏ توانند ساختار استخوان را تشکیل دهند. ماده دیگری که در این پلیمر وجود دارد، هیدروکسی آپاتیت است. این ماده به عنوان مواد معدنی در ماتریس پلیمری وجود دارد و باعث افزایش استحکام و سختی استخوان می ‏شود.

کاربرد پلیمرها در پزشکی

کمک در جذب مواد دارویی

پلیمر‏ ها به دلیل خاصیت گسترده خود به طور کلی و سطحی در دارورسانی به کار می ‏روند. آن‏ها با کمک به رساندن و جذب مواد دارویی به بدن انسان مورد استفاده قرار می‏ گیرند. پلیمر‏ های مورد استفاده در دارورسانی باید ایمن و غیر‏سمی و حلال در آب باشند.

📚 بیشتر بخوانید…       

آشنایی با بیش از ۱۰ کاربرد پلی یورتان در پزشکی

تصفیه خون

 پلیمر‏ ها در تصفیه خون، به عنوان جایگزینی مناسب برای کلیه‏ های مصنوعی هستند. این کلیه ‏ها از پلیمر‏ های نفوذ پذیر برای جداسازی آلودگی‏ ها و مواد اضافی از خون استفاده می ‏کنند و خون تمیز را به بدن انسان بر می ‏گردانند. این پلیمر قابلیت حذف مواد زائد و سمی را از بدن دارد.

نقش پلیمرها در صنعت تجهیرات پزشکی

انواع پلیمر‏ ها

پلیمر‏ ها به دو دسته ‏ی طبیعی و مصنوعی تقسیم می‏ شوند. پلیمر طبیعی، در طبیعت هستند و از طبیعت استخراج می ‏شوند و بر پایه آب هستند. پلیمر ‏های طبیعی را می ‏توان در پنبه، پشم‏، سلولز و پروتئین‏ ها مشاهده کرد. دسته ‏ی مصنوعی پلیمر‏ها را از روغن نفت به دست می ‏آوردند مثل نایلون‏ ها، اپوکسی، پلی استر و پلی اتیلن.

مزایای استفاده از پلیمر‏ها در پزشکی

با توجه به انواع پلیمر‏ ها و خاصیت گسترده آن، این ماده با مزایایی که به همراه دارد، یکی از بهترین انتخاب‏ ها در تولید و طراحی دستگاه‏ های پزشکی است. چند نمونه از این مزایا را نام می ‏بریم:

کارایی راحت با محصول

سطح پلیمری در مقایسه با سطح فلزی، راحتی و سهولت در جا به جایی دارند. سبک وزن بودن پلیمر‏ ها کار با دستگاه‏ ها را برای متخصصان پزشکی ساده تر کرده است.

مقاومت در برابر شوک یا ضربه

 بسیاری از پلیمر ‏ها خاصیت ضد ضربه بودن را دارند، این ویژگی مهم در طراحی دستگاه ‏های پزشکی استفاده می‏شود تا از میزان خطر و آسیب به دستگاه جلوگیری شود.

محلول ضد حساسیت

پلیمر ها جایگزین فلزات آلرژی زا هستند و به جای آن‏ها از پلاستیک‏ های ضد حساسیت استفاده می ‏شود و باعث اطمینان می ‏شود که دستگاه‏ ها ضد حساسیت هستند.

📚 بیشتر بخوانید…       

۰ تا ۱۰۰ رزین وینیل استر | کاربرد های آن

کتاب کاربرد پلیمر در پزشکی

با گسترش استفاده از پلاستیک ‏ها و الاستومر‏ها در دستگاه‏ های پزشکی، اطلاعات کمتری درمورد استفاده از آن و کاربرد‏های پلیمر در دستگاه‏ های پزشکی مانند سیلیکون ‏ها بیوپلیمر‏ها وجود دارد. کتابی با منابع مرجع و جامع در این مورد نوشته شده که مناسب برای مخاطبان بزرگی از جمله متخصصان و دانشمندان، به ویژه کسانی که سعی در تولید دستگاه‏های جدید پزشکی است.

شما می‌‏توانید کتاب کاربرد پلیمر در پزشکی را از سایت های معتبر دانلود کرده و یا خریداری کنید جهت خرید و دانلود کتاب کاربرد پلیمر ها در پزشکی، به وبسایت (sciencedirect) مراجعه نمایید. 

همچنین کتابی در همین زمینه به زبان فارسی به نام کاربرد پلیمرها در پزشکی ، به قلم دکتر محمد ربیعی، چاپ انتشارات امیرکبیر موجود  است که برای خرید آن می‌‌توانید به وبسایت دانشگاه صنعتی امیرکبیر مراجعه کنید.

نقش پلیمر ‏ها در صنعت تجهیزات پزشکی چیست؟

استفاده از مواد پلیمری تاثیر قابل توجهی در تکامل و بهبود پزشکی داشته است. پلیمر‏های بیولوژیکی، مصنوعی و ترکیبی در انواع کاربرد‏های پزشکی از جمله ایمپلنت‏ ها و بخیه ‏ها و سیستم دارورسانی استفاده می‏ شوند.

بسیاری از این مواد جدید، موجب کاهش بیماری ‏های عفونی و بهبود درد را ارائه می ‏دهند و موجب راحتی بیمار و افزایش امید به زندگی در کل دنیا شده است.

سوالات متداول

پلیمر ها در پزشکی به عنوان مواد زیستی، دارورسانی، ساخت پروتز ها، تجهیزات پزشکی و بسته بندی دارو ها استفاده می شوند.

پلیمر ها در ساخت استخوان از ماتریس پلیمری استفاده می کنند که شامل کلاژن هم می‏ شود. کلاژن‏ ها می‏ توانند ساختار استخوان را تشکیل دهند، سختی و استحکام این استخوان به دلیل وجود هیدروکسی آپاتیت است.

پلیمر ها در پزشکی کاربرد های گسترده ای را ارائه می دهند، از جمله ساخت ایمپلنت، تجهیزات پزشکی، بسته بندی دارویی، ساخت بافت و غضروف مصنوعی، جراحی و بخیه و …

پلیمر ها به دلیل مقاومت و سبک وزن بودن نسبت به تجهیزات فلزی، جایگزین بسیاری از لوازم اعم از دستگاه دیالیز، حسگر ها، بخیه های قابل جذب، چسب های جراحی، تجهیزات تصویر برداری و غیره شده اند.

پلیمر ها می توانند به عنوان مواد بسته بندی ضد رطوبت و ضد نور عمل کنند و در برابر دارو ها محافظت کنند.

بله،  پلیمر‏ ها در بسیاری از جراحی‏ ها مورد استفاده قرار می گیرندپو جایگزین مناسبی برای بخیه ‏ها هستند.طیف وسیعی از پلیمر ها هستند که به عنوان بخیه از آن‏ها استفاده می ‏شود که از پلیمر های طبیعی تا مصنوعی را در بر می‏ گیرند.

مقاوم بودن ماده در برابر ضربه و رطوبت، سبک وزن بودن و ضد حساسیت این ماده از مزایای مهم پلیمر ها در صنعت پزشکی هستند.

منابع

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *