در طول تاریخ چاپ، انتخاب مرکب مناسب همواره یکی از چالش‌های اصلی چاپخانه‌داران و طراحان بوده است.
از مرکبهای سنتی روغنی گرفته تا فناوری‌های مدرن مانند مرکبهای پلی‌یورتان یا مرکب چاپ پایه حلال، این انتخاب بر کیفیت نهایی محصول چاپی، دوام رنگ‌ها، و همچنین هزینه‌های تولید تأثیر بسزایی دارد. با پیشرفت تکنولوژی چاپ و تنوع روزافزون مواد اولیه، انتخاب مرکب مناسب به یک فرایند پیچیده تبدیل شده است. این مقاله به عنوان یک راهنمای جامع، به بررسی انواع مختلف مرکب چاپ، ویژگیهای هر یک، و کاربردهای آن‌ها می‌پردازد تا به شما در انتخاب بهترین مرکب برای پروژه خود کمک کند
مرکب چاپ چیست؟
مرکب چاپ ماده‌ای رنگی است که برای انتقال طرح یا تصویر روی سطح مورد نظر به کار می‌رود. مرکب‌ها از ترکیبات مختلفی تشکیل شده‌اند که شامل رنگدانه، حلال، رزین و افزودنی‌ها هستند. انتخاب نوع مرکب بستگی به نوع سطح مورد چاپ، تکنیک چاپ و شرایط محیطی دارد.
انواع مرکب چاپ چه هستند؟
مرکبهای چاپ بر اساس نوع حلال مورد استفاده، به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: مرکبهای پایه آب و مرکبهای حلالی. هر کدام از این دسته‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
مرکب چاپ پایه آب
این نوع مرکب‌ها با آب رقیق میشوند و فاقد حلال‌های آلی هستند. مرکبهای پایه آب به دلیل سازگاری با محیط زیست و ایمنی بیشتر، در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند.
مرکب حلالی چاپ
این نوع مرکب‌ها با حلال‌های آلی مانند الکل، نفت و تینر رقیق میشوند. مرکبهای حلالی به دلیل خشک شدن سریع و چسبندگی بالا، برای چاپ روی سطوح غیر متخلخل مانند پلاستیک و فلز مناسب هستند.
بنابراین، اساس این دسته‌بندی، نوع حلال استفاده شده در فرمولاسیون مرکب است که ویژگیهای مختلفی مانند سرعت خشک شدن، چسبندگی و سازگاری با محیط زیست را تعیین می‌کند.
📚 بیشتر بخوانید…
گرانول بازیافتی چیست؟
انواع مرکب چاپ براساس روش چاپ
روش دوم برای دسته بندی انواع مرکب چاپ ، براساس روش ها چاپ است. در ادامه به مهمترین انواع مرکب چاپ براساس روش های چاپ اشاره میکنیم.
مرکب چاپ افست
مرکب چاپ افست نوعی مرکب روغنی است که برای چاپ روی کاغذ و مقوا استفاده میشود. این نوع مرکب به دلیل کیفیت بالای چاپ و امکان تولید تیراژ بالا، در صنعت چاپ بسیار پرکاربرد است.
ویژگیهای اصلی مرکب چاپ افست
غلظت بالا: این ویژگی به مرکب اجازه می‌دهد تا به خوبی روی سطح مورد نظر بنشیند و تصویر واضحی ایجاد کند.
چسبندگی قوی: چسبندگی بالا باعث میشود که مرکب به سطح چاپ شده بچسبد و در برابر سایش و رطوبت مقاوم باشد.
رنگ‌دهی بالا: مرکبهای افست طیف وسیعی از رنگ‌ها را پوشش می‌دهند و به چاپ تصاویر با کیفیت بالا کمک می‌کنند.
خشک شدن تدریجی: برخلاف برخی مرکب‌ها که به سرعت خشک میشوند، مرکب افست به تدریج خشک میشود که این ویژگی به آن اجازه می‌دهد تا به خوبی به داخل منافذ کاغذ نفوذ کند
📚 بیشتر بخوانید…
پلی اتیلن سبک و پلی اتیلن سنگین چیست؟
مرکب چاپ فلکسو
مرکب چاپ فلکسو نوعی مرکب پایه آب یا حلالی است که برای چاپ روی سطوح مختلفی مانند پلاستیک، کاغذ، فلز و پارچه استفاده میشود. این نوع مرکب به دلیل انعطاف‌پذیری بالا و امکان چاپ روی سطوح با بافت‌های مختلف، در صنایع بسته‌بندی و چاپ روی فیلم‌های پلاستیکی بسیار پرکاربرد است.
مرکب چاپ سیلک
مرکب چاپ سیلک نوعی مرکب روغنی یا پایه آب است که برای چاپ روی سطوح مختلفی مانند پارچه، پلاستیک، شیشه و فلز استفاده میشود. این نوع مرکب به دلیل ضخامت لایه چاپ و امکان ایجاد طرح‌های برجسته، در چاپ روی تی‌شرت، چاپ روی لیوان و چاپ روی کیف بسیار پرکاربرد است انتخاب نوع مرکب چاپ، یک تصمیم پیچیده و چند وجهی است که نیازمند در نظر گرفتن عوامل متعددی از جمله نوع سطح، کیفیت مورد نظر، سرعت خشک شدن، هزینه، روش چاپ، سازگاری با دستگاه چاپ، ویژگیهای فنی مرکب مانند ویسکوزیته و دانسیته، تأثیر زیست‌محیطی و همچنین نیاز‌های خاص مشتری است. انتخاب نادرست مرکب می‌تواند منجر به کاهش کیفیت چاپ، افزایش هزینه‌های تولید، مشکلات زیست‌محیطی و نارضایتی مشتری شود.
بنابراین، برای دستیابی به بهترین نتیجه، مشاوره با کارشناسان چاپ و انجام آزمایش‌های لازم قبل از شروع تولید، توصیه میشود
مرکب پلی یورتان (PU) چیست؟
مرکب پلی یورتان نوعی مرکب خاص است که از پلیمر های پلی یورتان ساخته میشود. این نوع مرکب‌ها دارای خواص منحصر به فردی مانند انعطاف‌پذیری بالا، مقاومت در برابر سایش و مواد شیمیایی، چسبندگی قوی و خشک شدن سریع هستند.
📚 بیشتر بخوانید…
انواع پلی یورتان چیست؟
مرکب و جوهر پلی یورتان (PU) چه تفاوتی با هم دارند؟
مرکب پلی یورتان (Polyurethane Ink) و جوهر پلی یورتان (PU Ink) در اصل مشابه هستند و هر دو به یک نوع جوهر بر پایه پلی یورتان اشاره می‌کنند. تفاوت خاصی بین این دو وجود ندارد و هر دو برای چاپ‌های صنعتی و سطوح مختلف استفاده میشوند.
📚 بیشتر بخوانید…
آشنایی با فوم پلی یورتان و خرید فوم پی یو
کاربرد مرکبهای پلی یورتان در چاپ
مرکبهای پلی‌یورتان به دلیل خواص ویژه خود، در صنایع چاپی مختلف کاربردهای متنوعی دارند. این مرکب‌ها به خاطر مقاومت در برابر سایش، انعطاف‌پذیری و چسبندگی بالا به سطوح مختلف، به‌عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها در چاپ صنعتی شناخته میشوند. کاربردهای اصلی مرکبهای پلی‌یورتان عبارتند از:
۱. چاپ بسته‌بندی
این مرکب‌ها به دلیل چسبندگی عالی و مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی، برای چاپ روی بسته‌بندی‌های سخت و نرم، مانند فیلم‌های پلاستیکی و کارتن‌ها، ایده‌آل هستند.
۲. چاپ روی پلاستیک
📚 بیشتر بخوانید…
۳. چاپ روی فلز
این نوع مرکب‌ها به دلیل مقاومت در برابر خراش و شرایط محیطی سخت، برای چاپ روی سطوح فلزی مانند قوطی‌ها و ظروف فلزی بسیار مناسب هستند.
۴. چاپ روی چرم
در صنعت مد و پوشاک، از مرکبهای پلی‌یورتان برای چاپ روی چرم طبیعی و مصنوعی استفاده میشود. این مرکب‌ها به دلیل دوام بالا و مقاومت در برابر سایش، انتخابی مناسب برای تولید کفش، کیف و لباس هستند.
📚 بیشتر بخوانید…
روکش غلطک پلی یورتان چیست؟
۵. چاپ روی شیشه
مرکبهای پلی‌یورتان به دلیل چسبندگی بالا به سطوح صاف و شفاف، برای چاپ روی شیشه، مانند بطری‌ها و ظروف شیشه‌ای، مورد استفاده قرار می‌گیرند و نتایج باکیفیتی را ارائه می‌دهند.
این ویژگی‌ها باعث شده تا مرکبهای پلی‌یورتان به یکی از انتخاب‌های اصلی در چاپ روی مواد مختلف، از پلاستیک و فلز گرفته تا شیشه و چرم، تبدیل شوند.
سوالات متداول
مرکبهای چاپ بر اساس نوع ماشین چاپ، روش خشک شدن و نوع حلال به دستههای مختلفی مانند افست، فلکسو، سیلک، یووی و… تقسیم میشوند
نوعی مرکب با پایه پلی یورتان است که به دلیل مقاومت بالا، انعطاف‌پذیری و چسبندگی خوب، در صنایع مختلف از جمله چاپ روی سطوح منعطف استفاده میشود
در واقع تفاوتی وجود ندارد. هر دو اصطلاح برای توصیف یک نوع مرکب با پایه پلی یورتان استفاده میشوند
مرکبی است که در چاپ افست استفاده میشود و برای چاپ روی کاغذ، مقوا و برخی سطوح دیگر مناسب است
این نوع مرکب دارای ویسکوزیته پایین، خشک شدن سریع و قابلیت چاپ روی سطوح مختلف است و در چاپ بسته‌بندی، رول برچسب و… کاربرد دارد.
مرکبی با ویسکوزیته بالا است که برای چاپ روی سطوح غیر مسطح مانند پارچه، پلاستیک و شیشه استفاده میشود.
هر نوع مرکب ویژگیهای خاص خود را دارد. افست برای چاپ روی کاغذ، فلکسو برای چاپ روی سطوح منعطف و سیلک برای چاپ روی سطوح غیر مسطح مناسب است
انتخاب مرکب مناسب (مرکب چاپ پلی یورتان یا مرکب چاپ پی یو و …) به عوامل مختلفی مانند نوع سطح چاپ، روش چاپ، شرایط محیطی و کیفیت مورد نظر بستگی دارد. بهتر است با یک متخصص چاپ مشورت کنید
