استفاده از کد های بازیافت در فرآیند بازیافت پلاستیک ، تبدیل به یک موضوع مهم و محبوب بین تولیدکنندگان شده است. با توجه به علامت بازیافت می توان مواد اولیه تشکیل دهنده آن پلاستیک را تشخیص داد و به بازیافت کنندگان کمک می کند تا سرعت پردازش و بازیافت آن ماده را بهبود بخشند. در این مقاله با همه علامت ها و کد های پلاستیک آشنا می شویم.
کد های بازیافت پلاستیک چیست ؟
انجمن صنعت پلاستیک در سال ۱۹۸۸ یک روش کد گذاری معرفی کرد که به بازیافت پلاستیک ها بر اساس اعداد کمک می کند. اعداد یا علامت های بازیافتی (Recycling symbol) برای شناسایی نوع پلاستیک و تعیین قابل بازیافت بودن یا نبودن آنها است.
معنی اعداد داخل مثلث بازیافت (کد های بازیافت)
اعداد داخل مثلث بازیافت (کدهای بازیافت) نشاندهنده نوع پلاستیک به کار رفته در محصول هستند و برای تسهیل بازیافت به کار می‌روند. هر عدد نماینده یک نوع پلاستیک خاص است که به بازیافت‌کنندگان کمک می‌کند تا پلاستیک‌ها را به درستی دسته‌بندی کنند. به عنوان مثال:
- عدد ۱ (PET): پلاستیک بطری‌های آب و نوشابه.
- عدد ۲ (HDPE): بطری‌های مواد شوینده.
- عدد ۳ (PVC): لوله‌های پلاستیکی.
- عدد ۴ (LDPE): کیسه‌های پلاستیکی.
- عدد ۵ (PP): نی‌های پلاستیکی.
- عدد ۶ (PS): فوم یکبار مصرف.
- عدد ۷ (Other): سایر پلاستیک‌های کمتر شناخته شده.
این اعداد به تفکیک پلاستیک‌ها برای بازیافت کمک می‌کنند.
پلاستیک های دارای کد ۱ برای بازیافت های بی خطر هستند و تنها یکبار قابل بازیافت هستند، پلاستیک های کد ۲، ۴ و ۵ بازیافت امن تری در مقابل سایر کد ها دارند.
کد های بازیافت پلاستیک
علامت های بازیافت بر روی پایه ظروف تولید شده قرار می گیرند، این کد با علامت اختصاری نوع رزین مثل (PET یا HDPE) همراه است. استفاده از کد های بازیافت پلاستیک در اکثر کشور های بزرگ و ایالت ها الزامی است.
PET یا پلی اتیلن ترفتالات ساده ترین پلاستیک برای بازیافت است که بیشتر از آن در ظروف غذا و بطری های نوشابه استفاده می شود. از رزین بازیافتی آن می توان در الیاف ها، ظروف غذا، پشم برای لباس و کیسه های مختلف بهره برد.
عدد ۲ در مثلث بازیافت، نشاندهنده پلاستیک HDPE یا پلی‌اتیلن سنگین است. این نوع از پلی اتیلن مانند کد ۱ یکی از ماده های ساده برای بازیافت پلاستیک است، عموما از آن در ظروف لبنیات، آبمیوه، شامپو و روغن موتور استفاده می شود. از مواد بازیافت شده در کاربرد های گسترده ای از جمله سطل های بازیافت، قلم ها، کاشی ها و موارد دیگر استفاده می شود.
کد ۳ – PVC (پلی وینیل کلراید)
کد ۳ مربوط به پلاستیک پی وی سی یا پلی وینیل کلراید است .
بازیافت PVC یا پلی وینیل کلراید بسیار دشوار است زیرا نقطه جوش پایین تری نسبت به کد ۱ و ۲ دارد، این رزین از مواد شیمیایی تشکیل شده که برای محیط زیست مضر است. از پی وی سی می توان در تولید دستکش ها، روکش ها، اسباب بازی ها و لباس های مقاوم در برابر آب بهره برد؛ از رزین بازیافت شده پلیوینل کلراید در لوله ها، فرش ها، ناودان ها و غیره استفاده می شود.
کد ۴ – LDPE (پلی اتیلن با چگالی کم)
عدد ۴ نشاندهنده ی پلی اتیلن سبک یا LDPE است.
این ماده به دو شکل سخت و نرم است، شکل سفت و سخت آن را به سادگی می توان بازیافت کرد در حالی که شکل نرم آن به سختی قابل بازیافت است. از پلی اتیلن با چگالی کم یا LDPE در بسته بندی ها، ظروف پلاستیکی مختلف به کار می رود و از مواد بازیافت شده آن در سطل زباله، کیسه ها، بسته بندی های کوچک و موارد دیگر استفاده می شود.
کد ۵ نیز نشان دهنده ی پلاستیکی به نام پلی پروپیلن است که با نماد اختصاری PP نشان داده می شود.
بازیافت پلی پروپیلن نسبتا دشوار است، اغلب درپوش های این ماده را در پلاستیک های دیگر بازیافت می کنند تا کمی روند آن ساده تر شود. اکثرا از PP در درپوش ظروف، درپوش بطری، طناب و مبلمان به کار می رود؛ از مواد بازیافت شده آن می توان کابل، برس، قیف های روغن و غیره تولید کرد.
کد ۶ – PS (پلی استایرن)
عدد ۶ در مثلث بازیافت، نشان دهنده ی پلاستیکی به نام پلی استایرن یا PS است.
این ماده به شکل فوم بوده و قسمتی از آن را هوا تشکیل داده است. پلی استایرن به شکل شیشه های سفت و سخت در می آید و معمولا در ظروف یکبار مصرف، کارتن های تخم مرغ و بسته بندی های مختلف به کار می رود. از رزین بازیافت شده آن در عایق حرارتی، دماسنج و کارتن تخم مرغ استفاده می شود.
کد ۷ – سایر موارد
بازیافت پلاستیک های کد ۷ به دلیل مشخص نبودن مواد تشکیل دهنده آن دشوار است. این کد مخلوطی از پلاستیک های مختلف است و می تواند در کاربرد های گسترده ای از جمله ظروف غذا، نایلون، عینک آفتابی، مواد ضد گلوله و غیره استفاده شود. این مواد به طور کلی قابل بازیافت نیستند و اگر هم باشند در کاربرد های دیگر بطری یا در پلاستیک های دیگر استفاده می شوند.
شما می‌توانید اطلاعات کامل و نمادهای مختلف بازیافت را از سایت‌های معتبر مشاهده کنید. یکی از منابع خوب برای شناخت این نمادها سایت Recycle Now است که نمادهای مرتبط با انواع پلاستیک و مواد قابل بازیافت را با توضیحات کامل ارائه میدهد(Recycle Now).
همچنین، Wikipedia به تاریخچه و انواع نمادهای بازیافت می‌پردازد و اطلاعات مفیدی در این زمینه ارائه می‌کند. برای دانلود نمادهای مختلف بازیافت در فرمت‌های مختلف و رنگ‌های متفاوت می‌توانید به سایت Recycling.com مراجعه کنید، که نمادهای استاندارد بازیافت را برای استفاده‌های شخصی و تجاری در دسترس قرار داده است.
بسته بندی قابل تبدیل به کمپوست
بسته بندی قابل تبدیل به کمپوست ترکیبی از مواد مختلف بازیافت شده و گیاهی است. گیاهان تشکیل دهنده آن شامل نشاسته، قارچ، خمیر چوب، پنبه و برگ خرما است. بسته بندی کمپوست به روشی سازگار با محیط زیست شناخته شده است و راه حل بسیار مناسبی در مقابله با زباله های پلاستیکی است.
بسته بندی قابل تبدیل به کمپوست خانگی
بسته بندی قابل تبدیل به کمپوست خانگی، نوعی بازیافت مجدد لوازم قابل بازیافت خانگی مثل کیسه کاغذی، دستمال کاغذی و ظروف تولید کاغذ را می توان در سطل های خانگی کمپوست کرد.
حلقه موبیوس
حلقه موبیوس یه شکل سه فلش سبز هستند که به دور یکدیگر حلقه می زنند. اگر این علامت روی محصولی درج شده باشد به معنای قابل بازیافت بودن آن است؛ یعنی این حلقه همان علامت بازیافت است. اگر کنار این نماد از عددی با درصد استفاده شود یعنی آن محصول N% مواد بازیافتی دارد.
نقطه سبز
نقطه سبز یکی از نماد های مهم و کاربردی در علامت های بازیافت است. این علامت نشان می دهد که تولید کننده کمک مالی به بازیافت آن محصول کرده است؛ یعنی تولید کننده آن بسته بندی، به بازیافت و بهبود محیط زیست کمک کرده است.
علامت فرد پاکیزه
علامت فرد پاکیزه یک یادآوری علامت بازیافتی است که نشان میدهد زباله های غیر قابل استفاده در سطل زباله دور ریخته شوند تا بازیافت شوند.
فلش ها در علامت بازیافت نشانه چیست ؟
نماد فلش های تعقیب کننده در کد بازیافت پلاستیک نشان دهنده چرخه بازیافت مواد است. این علامت بازیافت هر کدام به طور جداگانه نمایانگر یکی از مراحل بازیافت است.
فلش اول به جمع آوری زباله های قابل بازیافت، فلش دوم پردازش و تمیز کردن مواد دور ریخته شده است و فلش سوم تولید محصولات جدید از مواد بازیافتی است. این فلش روی محصولات درج شده تا به مصرف کنندگان بازیافت و حفظ محیط زیست را یادآوری کند.
علامت بازیافت نشانه چیست ؟
علامت بازیافت به طور کلی نشان دهنده قابل بازیافت بودن آن محصول تولید شده است. این نماد ار یک مثلث تشکیل شده که معمولا با کد نوع پلاستیک یا ماده را مشخص می کند. کد های بازیافت و علامت بازیافت نقش مهمی در حفاظت از محیط زیست و ترویج فرهنگ بازیافت دارند.
علامت مایکروویو روی ظروف پلاستیکی چیست ؟
علامت مایکروویو که زیر ظروف پلاستیکی درج شده است نشان دهنده این است که محصول برای استفاده در مایکروویو مناسب است و مواد شیمیایی از خود بر روی غذا منتشر نمی کند. تنها برخی از پلاستیک ها این قابلیت تحمل دمای بالا را بدون انتشار مواد مضر دارند.
علامت بازیافت کاغذ، کارت و چوب چیست ؟
علامت های بازیافت کاغذ، کارت و چوب به این معناست که در فرآیند تولید آنها از جنگل های محافظت شده و مدیریت شده به کار می رود. بر روی این علامت کد های بازیافت مخصوص برای کاغذ درج شده است.
علامت بازیافت الکتریکی چیست ؟
علامت بازیافت الکتریکی بر روی وسایل الکتریکی نشان دهنده قابل بازیافت بودن آن دستگاه و سازگاری آن با محیط زیست است. این فرآیند با جداسازی و خرد کردن مواد با ارزش زباله های الکتریکی رخ می دهد که می توانند مجددا در دستگاه های جدید الکتریکی استفاده شوند.
علامت بازیافت شیشه چیست ؟
یکی از مهم ترین علامت های بازیافت، علامت بازیافت شیشه است. این نماد نشان دهنده قابل بازیافت بودن آن بطری است و باید آن را در زباله های جداگانه دور بریزید. هر رنگ شیشه معنای مختلفی می دهد که باید آنها را جداگانه بازیافت کرد تا در کاربرد های مختلف مجددا از آنها استفاده شود.
علامت آلومینیوم قابل بازیافت چیست؟
نماد بازیافت آلومینیوم، نشان می دهد که مواد تشکیل دهنده آن ظرف، قوطی یا بسته بندی از آلومینیوم بوده است که قبل از بازیافت آن، باید آن را شستشو دهید.
سوالات متداول
کد های بازیافت برای شناسایی مواد به کار رفته درون محصول استفاده می شوند تا مشخص شود از چه موادی در آن محصول استفاده شده است؛ همچنین فرآیند جداسازی آنها هنگام بازیافت راحت تر می شود.
علامت بازیافت یک علامت جهانی است و به این معناست که آن محصول قابل بازیافت بوده است و سازگار با محیط زیست است.
تقریبا اکثر محصولات پلاستیکی دارای نماد مثلثی شکل یا همان بازیافت هستند که روی آن کدی درج شده است. کد های پلاستیک شش نوع پلاستیک رایج و یک نوع متفرقه هستند.
کد ۱ : پلی اتیلن ترفتالات (PET)، کد ۲: پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE)، کد ۳: پلی وینیل کلراید (PVC)، کد ۴: پلی اتیلن با چگالی کم (LDPE)، کد ۵: پلی پروپیلن (PP)، کد ۶: پلی استایرن (PS) و کد ۷: متفرقه
نماد شناخته شده روی اکثر محصولات پلاستیکی با نام “کد شناسایی رزین” نامیده می شود که از عدد ۱ تا ۷ را شامل می شود که کمک به تشخیص نوع پلاستیک می کند.
وجود کد بازیافت بر روی محصولات نشان دهنده قابل بازیافت بودن آن محصول نیست، بلکه برای تشخیص مواد تشکیل دهنده آن محصول است.
برخی از پلاستیک ها رایج نیستند یا برای بازیافت مناسب نیستند؛ بنابراین کدی روی آنها درج نمی شود.
علامت بازیافت یک علامت جهانی است که برای کمک به مردم در شناسایی قابل بازیافت بودن آن محصول درج می شود و نشان می دهد که آن محصول قابل بازیافت است.
کد ۷ بازیافت پلاستیک ممکن است شامل پلی کربنات (PC)، پلی استر (PETG) یا ترکیبی از پلاستیک های مختلف باشد.
پلاستیک ها را نمی توان به یکدیگر ترکیب و بازیافت کرد، باید آنها را جداگانه تفکیک و به رزین مرتبط خود اضافه کرد.
محصولات پلاستیکی با کد بازیافت ۱، ۲، ۴ و ۵ برای مواد غذایی بی خطر هستند و مواد شیمیایی از خود تولید نمی کنند.
